INTERVIEW - De expert in vrouwenvoetbal zegt: "Het nationale team is tegenwoordig diverser. Dat is voor mij een afspiegeling van Zwitserland."

Marisa Wunderlin, wat kan het Zwitserse damesvoetbalelftal doen om een kans te maken tegen Spanje in de kwartfinales van het EK?

Alles wat met teamspirit te maken heeft, hoe we als team presteren. Tot het uiterste vechten bijvoorbeeld. Dat is onontkoombaar als je tegen zulke goede teams speelt. Dan heb je een overtreding op een slim moment nodig om te voorkomen dat de Spanjaarden op gang komen. En goede overgangssituaties na balbezit. Daar zie ik Spanje als kwetsbaar.

De Zwitserse dames hebben op dit toernooi laten zien dat zij teamspirit hoog in het vaandel hebben staan.

Ja, dat is me de afgelopen twee weken duidelijk geworden. Daarmee bedoel ik alles wat ze op het veld kunnen controleren: hoeveel ren ik, hoe zoek ik duels, hoe communiceer ik?

Een van Sundhage's grootste zorgen was dat Zwitserse vrouwen meer moesten communiceren.

Dat was al eerder zo, voor Nils Nielsen, toen ik assistent-trainer was. Hij werkte met heel goede symbolische beelden. Hij tekende ooit een gigantische schelp met een parel en een Zwitsers kruis erin. Hij zei: "Als we de essentie van ons team zichtbaar willen maken, moeten we ons uitspreken." Spreken is lastig als er 30.000 tot 40.000 mensen in het stadion zitten. Maar gebaren horen ook bij communiceren, initiatief nemen en iets uitstralen.

Zijn de Zwitserse vrouwen op dit vlak verbeterd?

Toegegeven, ik heb dit vooral de afgelopen twee weken gezien. De teamdynamiek is ongelooflijk spannend. Wie weet, misschien krijg ik na het toernooi de kans om met Pia of andere stafleden te praten en te horen of de zaken gewoon "klikten" of dat er concretere maatregelen zijn genomen.

Je bent zelf coach. Hoe heb je de kritiek op Sundhage vóór het EK ervaren?

Ik was ook niet helemaal tevreden met de prestaties van de nationale ploeg. Maar ik denk dat het belangrijk is om onszelf af te vragen: weten we wat de staf bewust heeft uitgelokt om een reactie van de spelers uit te lokken? Weten we hoe de spelers zich persoonlijk voelden? Laten we één punt van kritiek eruit pikken: de positionering van Iman Beney. Weten we hoeveel alternatieven er waren om uit te kiezen? Pia is zich zeker bewust van de sterke en zwakke punten van de spelers. Ze weet dat een fout in de verdedigende positionering tot een tegendoelpunt kan leiden. Maar ook dat een doelpunt gescoord kan worden omdat bijna niemand anders met ruimte voor zich de bal zo goed kan wegspelen als Iman Beney . Het is altijd een kwestie van balanceren.

Op welk vlak zou het personeel doelbewust een reactie hebben uitgelokt?

Laten we de kritiek op de zware training voor het toernooi eens bekijken. Misschien reageren de spelers daarop, binden ze zich aan elkaar en gaan ze meer communiceren. Pia's "gebrek aan planning" met betrekking tot de selecties werd ook beschreven. Soms werden spelers erbij betrokken, soms ook niet, zoals Nadine Riesen. Als je met vijf verdedigers speelt, moeten de twee vleugelspelers veel kunnen rennen, en wedstrijdtraining helpt daar natuurlijk bij. Wat als Nadines niet-oproep haar zou inspireren om na te denken over een clubwisseling of haar rol bij Frankfurt te herinterpreteren? Het bewust sturen en provoceren van energie, aandacht en emoties is wat mij fascineert aan het trainersvak.

Wat is er veranderd vergeleken met de tijd dat je assistent-trainer was?

De selectie is breder. Pia kan uit veel meer spelers kiezen.

Betekent dit dat het jeugdwerk verbeterd is?

Ik wou dat ik ja kon zeggen. Maar ik denk dat de jeugdopleiding hetzelfde is gebleven. Omdat er iets meer geld naar de Women's Super League is gestroomd, zijn er meer buitenlandse speelsters bijgekomen. Jonge Zwitserse speelsters hebben minder speelkansen, tenzij ze tot de toptalenten behoren. Ik denk dat het een beetje toeval is dat er nu meer diepgang is. Of, om het anders te zeggen: de laatste jaren had het nationale team een tekort aan speelsters van middelbare leeftijd. Niemand kwam in de buurt van de kwaliteit om het nationale team te halen. Er lijkt nu meer potentieel te zijn in de leeftijdscategorieën van 2005, 2006 en 2007.

Wat is er, naast de toegenomen breedte, nog meer ontwikkeld in het team?

Ik vind het team diverser, vanwege de mensen en de persoonlijkheden binnen het team. Dat is verfrissend; het is een kans. Voor mij is het team van vandaag een afspiegeling van Zwitserland. Het is een land met een ongelooflijke hoeveelheid culturen en achtergronden, wat duidelijk te zien is in dit team; de spelers spreken onderling zes talen. Het derde punt is dat ze brutaler zijn in de aanval. Dat heeft ook te maken met diversiteit. En dat is nodig. Ik grap altijd: "Je wint geen wedstrijd met een team vol Marisa Wunderlins."

Hoe was de speelster Marisa Wunderlin?

Ik belichaam de klassieke Zwitserse, traditionele en ordelijke aard. Je doet altijd wat je opgedragen wordt, je bent punctueel en voldoet aan alles wat er van je verwacht wordt. Zo win je geen wedstrijd. En is dat niet precies de waarde van sport: dat verschillende persoonlijkheden met sterke en zwakke punten, culturen en achtergronden samenwerken en van en met elkaar leren?

Is het huidige nationale team het beste dat Zwitserland ooit heeft gehad?

Ja, voor mij wel. Maar ik ben ervan overtuigd dat hetzelfde geldt voor 90 procent van de andere landen op het EK. Gezien de ontwikkeling van het vrouwenvoetbal kan het bijna niet anders.

Wat maakt dit Zwitserse nationale team bijzonder?

Het zou fascinerend zijn om het team zelf te vragen. Misschien is er momenteel een identiteit aan het ontstaan. Nils en ik hebben altijd gezocht naar het antwoord op de vraag: Waar staan we voor? We hebben waarschijnlijk van alles wat. Veel sterke punten, maar niets dat door het hele team heen loopt. Dat maakt het des te belangrijker om een identiteit te creëren. En ik hoop dat de spelers dat bereiken tijdens dit EK. Wat zijn we in Zwitserland? Wereldkampioenen in innovatie en integratie?

Waar zie je innovaties in het Zwitserse voetbal?

Dat gold in het algemeen voor Zwitserland. Maar de vraag is: wat kunnen we ermee doen? Hoe kunnen we de diverse culturen, talen, het uitstekende onderwijs en de beroepsopleidingen, en ook de technologische innovatie van Zwitserland benutten? Misschien kunnen we de spelers meer betrekken, hen bij beslissingen betrekken of andere oplossingen vinden. Ik weet zeker dat het team en de staf verder zijn in deze zoektocht dan twee jaar geleden.

Hoe beoordeelt u de kwaliteit van de andere landen en het prestatieverschil op dit toernooi?

De top is breder geworden. Er zijn vijf of zes teams die Europees kampioen kunnen worden. Vroeger waren dat er minder. Maar de kloof naar het volgende niveau, waartoe Zwitserland behoort, is naar mijn mening aanzienlijk groter geworden. En de kloof tussen deze middenmootteams en de onderste regionen is kleiner geworden. Zwitserland moet zich in de top van de competitie vestigen. Maar dat wordt een uitdaging.

Bestaat er een kans om de kloof met de topteams te dichten?

Ik denk niet dat dat realistisch is.

Is het niet terecht om zoveel hoop op jongeren te stellen ?

Hoop is altijd gerechtvaardigd. Tegelijkertijd zouden mijn alarmbellen rinkelen als de conclusie na dit EK zou zijn: "Alles is in orde." De realiteit is: in Zwitserland bijvoorbeeld hebben we nu zes tot acht echt goede jonge spelers in de uitzonderlijke leeftijdscategorieën van 2006 en 2007. Maar landen als Frankrijk of Engeland hebben er tien tot vijftien in elke leeftijdscategorie. Ons doel moet zijn om onze omstandigheden en structuren enigszins aan te passen aan die van de andere landen, zodat we uiteindelijk minstens vier of vijf van zulke spelers in elke leeftijdscategorie hebben.

Welke speler trok jouw aandacht tijdens het EK?

Ik ben erg gecharmeerd van Delphine Cascarino uit Frankrijk. Ik heb haar een paar keer mogen coachen toen ik coach was bij Lyon. Ze heeft de dynamiek in haar bewegingen, haar explosiviteit, haar dribbels, haar prachtige doelpunten. En ik ben dol op de centrale verdedigerspositie. Leah Williams uit Engeland is de koningin, ook al heb ik haar niet specifiek gevolgd op dit toernooi. Haar opbouwspel is als een symfonie voor mij.

Zijn er Zwitserse spelers die je hebben verrast, positief of negatief?

Ik zou het verkeerd vinden om iets negatiefs over mezelf als coach te zeggen. Aan de positieve kant waren er een paar speelsters die ik een paar jaar niet nauwlettend had gevolgd, maar nu merk ik dat er iets veranderd is. Noelle Maritz heeft haar draai weer gevonden , zowel verdedigend als emotioneel. Ik vind haar tot nu toe uitstekend. Viola Calligaris lijkt me aanvallend veel constanter dan voorheen, toen ze af en toe een foutje maakte in haar opbouwspel. Nadine Riesen inspireert me met haar mentaliteit, haar kracht en haar teamspirit. Ze weet dat haar linkerbeen niet de beste is, maar ze vertrouwt niet altijd op haar rechterbeen. Dat vind ik geweldig.

Wat gebeurt er als Wälti stopt met spelen?

We moeten nu even van haar genieten en dan overwegen welke speelster haar verantwoordelijkheden op zich kan nemen. Misschien kunnen die verdeeld worden over twee of drie speelsters – dat zou het team veel consistentie geven, omdat het niet afhankelijk is van één persoon. Ik ben optimistisch dat hier iets positiefs uit voortkomt. Noemi Ivelj zou een deel van Wälti's verantwoordelijkheden kunnen overnemen. Of Géraldine Reuteler, die op haar leeftijd meer structuur in het spel kan brengen dan voorheen . En dan Vallotto. En er zijn jongere speelsters op het middenveld die nog een jaar of twee nodig hebben om dat niveau te bereiken.

Wat is de tekortkoming van het team?

Dat het afhangt van de individuele sterktes van de spelers. Zoals ik al zei, we hebben geen identiteit zoals bijvoorbeeld de Spanjaarden. Dat is een tekortkoming, maar die kun je ook positief gebruiken. En we zijn nog niet rustig genoeg in balbezit tegen betere teams. Tot nu toe hebben we geen dominante periodes in balbezit kunnen hebben tegen topteams, hoewel we in de eerste helft tegen Noorwegen een nieuw niveau zagen. Het zou mooi zijn als de Zwitsers zichzelf zouden verrassen met dominante periodes tegen Spanje.

Hoe is het voor jou, als fervent voorvechtster van vrouwenvoetbal , om te zien wat er allemaal in Zwitserland gebeurt tijdens dit EK?

Ik voel een grote dankbaarheid en vreugde. Er is een zekere lichtheid. Tegelijkertijd voel ik ook de last en verantwoordelijkheid die we nu hebben om hiervan te profiteren. Bij veel mensen die al zo lang betrokken zijn, resoneren twee gevoelens altijd: ongeduld omdat we dit jaren geleden al wilden doen. En dankbaarheid dat we nu het punt hebben bereikt waarop we een verschil kunnen maken.

U bent momenteel betrokken bij projecten die ook betrekking hebben op legacy-systemen. Ziet u positieve resultaten?

Ja. Ik zie dat er goede initiatieven zijn om meer vrouwen aan te trekken voor officiële functies. Er wordt gesproken over hoe we het elitevrouwenvoetbal een krachtigere stem kunnen geven binnen de Zwitserse voetbalbond. Er wordt gewerkt aan de organisatie van de Super League, zodat zelfs binnen de logge bondstructuur sneller actie en besluitvorming mogelijk is. En ik heb sterk het gevoel dat er intern, binnen de bond en de clubs, eindelijk bewustwording is ontstaan, zodat we niet langer te maken hebben met defensief gedrag, maar met oprechte interesse.